Zniesienie współwłasności jest prawem każdego współwłaściciela i można z niego skorzystać w dowolnym momencie, o ile nie zostało ono ograniczone czasowo, np. w drodze umowy między współwłaścicielami. Gdy strony nie są w stanie samodzielnie dojść do porozumienia, istnieje możliwość skierowania sprawy do sądu. W poniższym artykule omówimy, jak wygląda proces sądowy o zniesienie współwłasności oraz jakie czynniki wpływają na długość trwania tego postępowania.
Przebieg postępowania o zniesienie współwłasności
Sądowe postępowanie o zniesienie współwłasności rozpoczyna się od złożenia wniosku przez jednego z współwłaścicieli. Sąd z reguły nie oddala takiego wniosku, o ile zgłasza go osoba uprawniona, czyli współwłaściciel, oraz gdy jego prawo do złożenia wniosku nie zostało wyłączone, np. na podstawie umowy. Warto podkreślić, że w sprawach tego typu sąd nie bierze pod uwagę sprzeciwu innych współwłaścicieli, co oznacza, że nawet jeśli pozostali nie zgadzają się na zniesienie współwłasności, postępowanie sądowe może przebiegać dalej.
Sposoby zniesienia współwłasności
Polskie prawo przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:
- Podział rzeczy – preferowany sposób, jednak nie zawsze możliwy (np. przy podziale samochodu).
- Przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli – wówczas osoba ta musi spłacić pozostałych współwłaścicieli.
- Sprzedaż rzeczy i podział uzyskanej kwoty – stosowana np. w przypadku braku możliwości fizycznego podziału.
Jeśli współwłaściciele nie zgadzają się co do sposobu podziału, sąd musi ustalić najbardziej odpowiednią formę, co w przypadku sporów może wydłużyć postępowanie.
Ile trwa postępowanie o zniesienie współwłasności?
Czas trwania postępowania zależy od wielu czynników, w tym od skomplikowania sprawy oraz zgodności współwłaścicieli co do sposobu podziału majątku.
Jeżeli strony osiągną porozumienie, postępowanie może zakończyć się nawet na jednej rozprawie. Gdy jednak konieczne będzie rozstrzyganie spornych kwestii, np. co do wartości nieruchomości lub podziału rzeczy, sprawa może się znacząco wydłużyć. Często konieczne jest zlecenie opinii biegłych, co może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy, zwłaszcza jeśli niezbędne będzie uzupełnienie opinii.
Ponadto, czasami postępowanie obejmuje dodatkowe roszczenia współwłaścicieli dotyczące np. nakładów poniesionych na wspólną nieruchomość lub rozliczenia dochodów z użytkowania rzeczy. Takie dodatkowe aspekty sprawy mogą znacznie wydłużyć cały proces.
Podsumowanie
Postępowanie o zniesienie współwłasności może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i stanowisk współwłaścicieli. W przypadkach, gdy współwłaściciele są zgodni, proces może zakończyć się szybko, jednak w przypadku sporów, zwłaszcza dotyczących wartości majątku lub sposobu jego podziału, sprawa może wymagać wielu rozpraw oraz opinii biegłych, co przedłuża czas trwania postępowania.